ปูมีกี่ชนิด รสชาติเนื้อปูแต่ละสายพันธุ์และแหล่งที่ดีที่สุดในไทย

เมื่อพูดถึง “ปูว่ายน้ำ” หลายคนอาจจะยังนึกไม่ออกว่าคืออะไรแต่ถ้าพูดถึง ปูม้า, ปูดาว และปูลายเสือ คงจะพอนึกออกกันบ้าง ปูเหล่านี้ถูกจัดอยู่ใน วงศ์ Portunidae มีลักษณะเด่นคือ สามารถว่ายน้ำได้เร็ว (เพราะขาคู่สุดท้ายแบนคล้ายพาย) ลำตัวกว้างและแบน เหมาะกับการอาศัยในทะเลชายฝั่งน้ำตื้นและปากอ่าว จึงเป็นที่มาของชื่อ Swimming Crabs หรือ “ปูว่ายน้ำ”

ชื่อวิทยาศาสตร์: Portunus pelagicus วงศ์ (Family): Portunidae ถิ่นอาศัย: พบมากในอ่าวไทย โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งน้ำตื้นและปากอ่าว ลักษณะเด่น: กระดองกว้าง มีลวดลายจุดสีฟ้าสวยงาม ขาคู่สุดท้ายแบนคล้ายพาย จึงว่ายน้ำได้เร็ว เป็นที่มาของชื่อ Swimming Crab

รสชาติของเนื้อปูม้า:

ปูม้า ได้ชื่อว่าเป็นปูที่มีเนื้อหวานที่สุดในกลุ่มปูว่ายน้ำ รสชาติหวานธรรมชาติเด่นชัดและเป็นที่จดจำ เนื้อก้ามและเนื้อก้อนมีความแน่นในระดับปานกลาง ไม่แข็งจนเกินไป ทำให้รับประทานง่าย อีกทั้งยังมีกลิ่นหอมทะเลอ่อน ๆ ที่เป็นเอกลักษณ์และไม่มีกลิ่นคาว เนื้อสัมผัสนุ่มกว่าเนื้อปูลายเสือ แต่ยังแน่นกว่าเนื้อปูดาว ส่งผลให้ปูม้ากลายเป็นสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมสูงสุดเมื่อพูดถึงรสชาติและความสดของเนื้อปู

ชื่อวิทยาศาสตร์: Portunus sanguinolentus วงศ์ (Family): Portunidae ถิ่นอาศัย: พบมากในทะเลอ่าวไทยและอันดามัน โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งและปากอ่าวเช่นเดียวกับปูม้า ลักษณะเด่น: มีจุดสีแดงหรือน้ำตาลบนกระดอง 3 จุดที่สังเกตได้ชัด เป็นที่มาของชื่อ “ปูดาว”

รสชาติของเนื้อปูดาว: ปูดาว เป็นปูว่ายน้ำอีกชนิดที่มีรสชาติใกล้เคียงกับปูม้า โดยเนื้อมีความหวานตามธรรมชาติแต่ความเข้มข้นของรสชาติจะอ่อนกว่าเล็กน้อย จุดสังเกตคือ เนื้อไม่แน่นเท่าปูม้า จึงให้สัมผัสที่นุ่มกว่า ขณะเดียวกันยังมีกลิ่นหอมทะเลเบา ๆ แต่ไม่เด่นชัดมากนัก ทำให้โดยรวมเป็นปูที่มีกลิ่นรสค่อนข้างอ่อนละมุน เนื้อมีความนิ่มและละเอียด รับประทานง่าย

แหล่งปูดาวขึ้นชื่อของประเทศไทย: จังหวัดกระบี่และสุราษฎร์ธานี เนื่องจากมีป่าชายเลนสมบูรณ์และระบบนิเวศอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเจริญเติบโตของปู นอกจากนี้ยังพบมากในตรัง พังงา สมุทรสาคร และชลบุรี ทำให้ปูดาวไทยมีชื่อเสียงทั้งในด้านความสดใหม่และรสชาติหวานมันตามธรรมชาติ

ชื่อวิทยาศาสตร์: Charybdis feriata วงศ์ (Family): Portunidae ถิ่นอาศัย: พบตามแนวชายฝั่งไปจนถึงทะเลระดับความลึกปานกลางทั้งอ่าวไทยและฝั่งอันดามันโดยเฉพาะทางภาคใต้ ลักษณะเด่น: มีลายเส้นตัดกันบนกระดองคล้ายลายเสือ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ

รสชาติของเนื้อปูลายเสือ: ปูลายเสือ มีเอกลักษณ์ด้านรสชาติที่ค่อนข้างแตกต่างจากปูว่ายน้ำชนิดอื่น โดยเนื้อมี รสหวานปานกลาง อาจไม่หวานเด่นเท่าปูม้า แต่ให้รสที่กลมกล่อมและทานง่าย จุดเด่นคือ ความแน่นของเนื้อ ซึ่งจัดว่าแน่นที่สุดในบรรดาปูว่ายน้ำทั้งหมด เนื้อสามารถคงรูปได้ดีแม้ผ่านการปรุงด้วยไฟแรง อีกทั้งยังมีกลิ่นหอมทะเลสะอาด อ่อน ๆ และไม่มีกลิ่นคาวแรง เนื้อสัมผัสมีความแน่นเต็มคำ

แหล่งปูลายเสือขึ้นชื่อของประเทศไทย: สุราษฎร์ธานี ตรัง และกระบี่ ที่มีพื้นที่ป่าชายเลนและแนวชายฝั่งอุดมสมบูรณ์ ทำให้ปูลายเสือจากแหล่งเหล่านี้มีคุณภาพดี สด และได้รับความนิยมในตลาดอาหารทะเลทั้งในและต่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีแหล่งอื่น ๆ เช่น สมุทรสาคร สมุทรสงคราม และชลบุรี ซึ่งมีการทำประมงชายฝั่งและตลาดกลางสัตว์น้ำขนาดใหญ่อีกด้วย

เมื่อเอ่ยถึงคำว่า “ปูทะเล” หลายคนอาจจะนึกไม่ออกว่าต่างจาก “ปูม้า” อย่างไร แต่หากพูดถึง ปูดำ และ ปูขาว เชื่อว่าหลายคนน่าจะคุ้นชื่อ เพราะมักถูกนำไปใช้ในเมนูยอดนิยมอย่าง ปูผัดผงกะหรี่ หรือ ปูนึ่ง

ปูทะเลถูกจัดอยู่ใน สกุล Scylla และอยู่ในวงศ์เดียวกับ Portunidae เช่นเดียวกับปูม้า แต่มีลักษณะต่างกันอย่างชัดเจน ปูทะเลไม่ได้ว่ายน้ำเก่งเหมือนกลุ่มปูม้า แต่จะเดินไปตามพื้นตะกอนหรือโคลนแทน ลักษณะเด่นคือ ลำตัวใหญ่ หนา ก้ามโต แข็งแรง เนื้อเยอะเต็มเปลือก แหล่งอาศัยหลักอยู่ใน ป่าชายเลน ปากแม่น้ำ และทะเลที่มีโคลน จึงถูกเรียกว่า Mud Crabs หรือ “ปูทะเล” และเป็นวัตถุดิบที่เป็นที่นิยมอย่างมากของอาหารทะเลไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์: Scylla olivacea วงศ์ (Family): Portunidae ถิ่นอาศัย: พบในทั้งทะเลอ่าวไทยและฝั่งอันดามัน โดยขุดรูอยู่ตามรากไม้ในป่าชายเลนหรือเนินดินในหาดโคลน ลักษณะเด่น: เปลือกและก้ามสีเข้มออกเขียวคล้ำถึงดำ ขนาดใหญ่ แข็งแรง

รสชาติเนื้อปูดำ: ปูดำ มีเอกลักษณ์ตรงที่ เนื้อก้ามแน่นและมันกว่า เมื่อเทียบกับสายพันธุ์อื่น รสชาติออกหวานมัน กลมกล่อม และมีกลิ่นหอมทะเลชัดเจน ส่วนเนื้อก้อนก็มีความแน่นพอดี ไม่แข็งจนเกินไป ทำให้เป็นที่นิยมในเมนูที่ต้องการโชว์รสชาติและความเข้มของเนื้อปู เช่น ปูผัดผงกะหรี่ หรือผัดพริกไทยดำ

แหล่งปูดำขึ้นชื่อของประเทศไทย: จันทบุรี ระนอง ตราด และสุราษฎร์ธานี เนื่องจากมีพื้นที่ป่าชายเลนกว้างใหญ่และสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของปูดำ ทำให้ปูจากแหล่งเหล่านี้มีขนาดใหญ่ เนื้อแน่น และรสชาติดี เป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ

ชื่อวิทยาศาสตร์: Scylla paramamosain วงศ์ (Family): Portunidae ถิ่นอาศัย: พบบ่อยในฝั่งทะเลอ่าวไทย โดยชอบหมกฝังตัวอยู่ที่พื้นท้องน้ำของปากแม่น้ำหรือคลองและเข้ามาหากินที่ป่าชายเลนเมื่อน้ำขึ้น ลักษณะเด่น: เปลือกสีอ่อนกว่าปูดำ ตั้งแต่เขียวอ่อนถึงน้ำตาล

รสชาติเนื้อปูขาว: เนื้อปูขาวมีจุดเด่นที่ หวานกว่าและนุ่มกว่าปูดำเล็กน้อย ขณะที่เนื้อก้ามยังคงความแน่นเต็มเปลือก แต่ให้รสหวานละมุนกว่า จึงเป็นที่ชื่นชอบของผู้บริโภคจำนวนมาก ด้วยคุณภาพของเนื้อที่ละเอียดและรสชาติที่โดดเด่น ปูขาวจึงกลายเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ที่ตลาดต่างประเทศให้ความนิยมสูง

แหล่งปูขาวขึ้นชื่อของประเทศไทย: ปูขาวจัดเป็นปูทะเลชนิดหนึ่งที่นิยมเลี้ยงและจับตามธรรมชาติ แหล่งขึ้นชื่อของประเทศไทยได้แก่ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม และจันทบุรี ซึ่งมีพื้นที่ป่าชายเลนและปากแม่น้ำอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การเจริญเติบโตของปูขาว นอกจากนี้ยังพบมากใน ระนอง และตรัง ฝั่งอันดามัน

ชื่อวิทยาศาสตร์: Ranina ranina วงศ์ (Family): Raninidae ถิ่นอาศัย:มักอาศัยตามกองหินหรือแนวหินในทะเลลึก โดยเฉพาะในฝั่งอันดามัน ลักษณะเด่น:จุดเด่นคือ ลำตัวเป็นทรงสามเหลี่ยม แบนและกว้างลักษณะคล้ายตัวจั๊กจั่น ก้ามสั้น ตาโปน และมีพฤติกรรมชอบ ฝังตัวอยู่ในทรายเพื่อดักจับเหยื่อ

รสชาติเนื้อปูจั๊กจั่น: รสชาติของเนื้อปูจั๊กจั่นขึ้นชื่อว่า หวานจัด เนื้อเนียนละเอียด และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวจึงเป็นวัตถุดิบหายากที่นิยมใช้ในเมนูอาหารทะเลพรีเมียม

แหล่งปูจั๊กจั่นขึ้นชื่อของประเทศไทย: พังงา กระบี่ ภูเก็ต และระนอง พื้นที่เหล่านี้มีชายฝั่งและพื้นทรายกว้างใหญ่ที่เหมาะสมต่อการอาศัยและหากินของปูจั๊กจั่น

เมื่อพูดถึงคำถามที่หลายคนสงสัยว่า ปูมีกี่ชนิด ชนิดของปูในประเทศไทย เราพบปูที่นิยมบริโภคหลัก ๆ อยู่ 3 กลุ่มใหญ่ คือ

ส่วนคำถามที่ว่า ปูอะไรอร่อยที่สุด ก็คงไม่มีคำตอบตายตัว เพราะแต่ละสายพันธุ์มีเอกลักษณ์ของรสชาติแตกต่างกันไป